Έτσι θα αντιμετωπίσετε το άγχος στις εξετάσεις

*Ο κάθε μαθητής βιώνει το άγχος των εξετάσεων με διαφορετικό τρόπο.

* Τις περισσότερες φορές οι γονείς των μαθητών μπορεί να έχουν περισσότερο άγχος από τα ίδια τα παιδιά, το οποίο καταφέρνουν να μεταδίδουν σε αυτά.

Οι Παγκύπριες Εξετάσεις πλησιάζουν και το άγχος των υποψηφίων  αυξάνεται. Οι ειδικοί λένε πως όταν το άγχος δεν ξεπερνά τα όρια, όχι μόνο είναι φυσιολογικό να υπάρχει αλλά αποτελεί και κινητήρια δύναμη για τους μαθητές. Τι γίνεται όμως στις περιπτώσεις εκείνες που το άγχος ξεπερνά τα όρια;

Η σχολική ψυχολόγος Ιωάννα Περικλέους συμβουλεύει μαθητές και γονείς πως θα αντιμετωπίσουν με επιτυχία αυτή την περίοδο   

Ερ: Πλησιάζει η περίοδος των παγκύπριων εξετάσεων και το άγχος των μαθητών αυξάνεται. Λέγεται ότι όσο το άγχος παραμένει σε φυσιολογικά όρια αυτό είναι δημιουργικό. Όταν όμως ξεφεύγει τότε  δημιουργούνται αρνητικές καταστάσεις. Πόσο σωστή είναι η άποψη αυτή;
 
Απ: Το άγχος δεν είναι εχθρός του ανθρώπου, παρότι πολλές φορές βιώνεται ως απειλή από πολλούς από εμάς. Θα μπορούσαμε εύκολα να πούμε, ότι το άγχος είναι ένας μηχανισμός άμυνας που αναπτύσσει ο άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας, για να ανταπεξέλθει σε έντονες συναισθηματικά καταστάσεις. Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να είναι είτε ευχάριστες,  είτε δυσάρεστες είτε ακόμη και ανύπαρκτες. Αρχικά, ας σκέφτομαι κάποια ευχάριστα γεγονότα κατά τα οποία παρουσιάζονται υψηλά επίπεδα άγχους, όπως για παράδειγμα είναι η ετοιμασία ενός γάμου ή ο ερχομός ενός παιδιού. Ενώ ως δυσάρεστες καταστάσεις θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή την εμφάνιση μιας σοβαρής ασθένειας. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις, όπου το ίδιο μας το μυαλό παίζει τα δικά του παιχνίδια και ερμηνεύει με λάθος τρόπο καταστάσεις και γεγονότα που δεν αποτελούν πραγματική απειλή.
Επίσης, ας σκεφτούμε λίγο το σενάριο να μην υπήρχε το αίσθημα του άγχος στον άνθρωπο. Σίγουρα, θα ετίθετο σε κίνδυνο η ίδια η επιβίωση του ανθρώπινου είδους, αφού είναι αυτό μας κινητοποιεί, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με πιθανούς κινδύνους. Επομένως, όταν το άγχος δεν ξεπερνά τα όρια, όχι μόνο είναι φυσιολογικό να υπάρχει αλλά αποτελεί και κινητήρια δύναμη για τους μαθητές.

Ποιοι παράγοντες το προκαλούν
Ερ: Πού αποδίδεται το άγχος των εξετάσεων  στους μαθητές; Ποιοι θα  λέγατε ότι είναι οι παράγοντες που το προκαλούν;
Απ: Το άγχος των εξετάσεων το αποδίδω στο νόημα, που δίνει ο ίδιος ο μαθητής στις εξετάσεις του. Όταν οι εξετάσεις αποτελούν για το άτομο μια ευκαιρία να αποδείξει στους γύρω του ή στον εαυτό του ότι αξίζει και μπορεί να τα καταφέρει, τότε εμφανίζεται το άγχος των εξετάσεων. Ο φόβος μήπως απογοητεύσει τους «σημαντικούς άλλους» (π.χ. γονείς, παππούδες, εκπαιδευτικούς) και η ανασφάλεια μήπως διαψεύσει την προσδοκία που έχει για τον εαυτό του, προκαλούν στο άτομο αρνητικές σκέψεις σε σχέση με την τελική του απόδοση. Αυτές με τη σειρά τους συμβάλουν θετικά στο άγχος που βιώνει κατά την εξεταστική διαδικασία.
Επίσης, η εξασφάλιση μίας θέσης στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποτελεί όνειρο για χιλιάδες μαθητές και γονείς. Η αγωνία κορυφώνεται, όταν οι υποψήφιοι ρίχνονται στη μάχη των Παγκύπριων Εξετάσεων με  αποτέλεσμα πολλές φορές, την περίοδο αυτή, να δοκιμάζονται οι αντοχές ολόκληρης της οικογένειας.
Οι παράγοντες που θεωρώ ότι συμβάλουν στην εμφάνιση του άγχους των εξετάσεων είναι:
Η ύπαρξη μεγάλου συναγωνισμού ανάμεσα στους μαθητές για την διεκδίκηση μιας θέσης στα Ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα. (π.χ. οι θέσεις που μπορούν να διεκδικήσουν οι μαθητές για κάποιες σχολές είναι πολύ περιορισμένες).
Γονείς με υψηλό ακαδημαϊκό προφίλ (π.χ. «θα γίνεις γιατρός, όπως τον πατέρα σου»).
Η πίεση που μπορεί να δέχεται ένας μαθητής από τους γονείς του για τις ακαδημαϊκές του επιδόσεις (π.χ. «κάτσε να διαβάσεις, μπορείς να γράψεις και 20»).
Γονείς, οι οποίοι δεν είχαν οι ίδιοι την ευκαιρία να σπουδάσουν και επιδιώκουν από τα παιδιά τους να το πράξουν (π.χ. «αφού δεν τα κατάφερα εγώ να γίνω δασκάλα, θα γίνεις εσύ»).
Τα στερεότυπα που προβάλει η κυπριακή κοινωνία, την τελευταία 20ετία (π.χ. πρέπει να σπουδάσεις, για να μπορείς να βρεις μια καλή δουλειά).

Ερ: Το άγχος μειώνει την απόδοση του μαθητή στις εξετάσεις;
Απ: Όπως προανέφερα αυτό που θεωρώ ότι ισχύει πραγματικά, είναι ότι ο κάθε μαθητής βιώνει το άγχος των εξετάσεων με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιον το άγχος των εξετάσεων μπορεί να λειτουργήσει θετικά και δημιουργικά με αποτέλεσμα την επιτυχή ανταπόκρισή του σε μια εξεταστική δοκιμασία. Για κάποιον άλλο όμως μπορεί να λειτουργήσει κατασταλτικά, οδηγώντας τον στην αποτυχία. Επομένως, δεν αποτελεί κανόνας ότι το άγχος μπορεί να μειώσει την απόδοση του μαθητή στις εξετάσεις αλλά το πώς το ίδιο το άτομο ερμηνεύει τη διαδικασία αυτή.

Τα συμπτώματα
Ερ: Ποια είναι τα συμπτώματα; Υπάρχουν προειδοποιητικά  …σημάδια του άγχους;
Απ: Τα συμπτώματα του άγχους των εξετάσεων στην πλειονότητά τους μοιάζουν με αυτά που εκδηλώνονται σε οποιαδήποτε άλλη κατάσταση άγχους, χωρίς να είναι απόλυτα ίδια ποιοτικά ή ποσοτικά για κάθε άτομο που τα βιώνει.
Συγκεκριμένα, κάποιος μπορεί να αντιληφθεί ότι βιώνει άγχος για τις εξετάσεις, όταν παρουσιάζει τα πιο κάτω ψυχοσωματικά συμπτώματα:
Το άτομο προσπαθεί να συγκεντρωθεί, ώστε να μελετήσει ή βρίσκεται σε μια εξέταση, ενώ διάφορα συμπτώματα, όπως πονοκέφαλος, ξηρότητα στόματος, τάση για εμετό, ναυτία, μυϊκοί πόνοι, τρέμουλο και δύσπνοια δεν του επιτρέπουν να αποδώσει, όσο θα επιθυμούσε. Συχνά, διαμαρτύρεται για έντονο αίσθημα κόπωσης αλλά και δυσκολία να κοιμηθεί το βραδύ, που επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο το αίσθημα αυτό.
Το άτομο βιώνει ένα διαρκές και δυσάρεστο αίσθημα αποτυχίας και ματαιότητας κάθε φορά που μελετά ή συμμετέχει σε κάποια εξεταστική δοκιμασία «Δεν θα τα καταφέρω, όσο και να διαβάσω». Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, συχνά γίνεται ευέξαπτο και εκδηλώνει τρομερό φόβο για τις συνέπιες που θα ακολουθήσουν μιας πιθανής αποτυχίας.
 Η συμπεριφορά του ατόμου που βιώνει άγχος για τις εξετάσεις αλλάζει και συχνά γίνεται αντιληπτή από τους γύρω του. Ορισμένες φορές εκδηλώνει επιθετικότητα, ενώ άλλες φορές τείνει να αποσύρεται από δραστηριότητες με τις οποίες συνήθιζε να καταπιάνεται γιατί τον ευχαριστούσαν. Συχνά ακόμη, μπορεί να εκδηλώνει διαταραχές στην πρόσληψη τροφής και στην κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.

Ο ρόλος των γονιών
Ερ: Το άγχος παρατηρείται συχνά εκτός από τους μαθητές  και σε γονείς.  Τι θα συμβουλεύατε ως σχολική ψυχολόγος;
Απ: Είναι γεγονός, ότι η μέχρι τώρα επαγγελματική μου πείρα, μου έχει «διδάξει» ότι τις περισσότερες φορές οι γονείς των μαθητών μπορεί να έχουν περισσότερο άγχος από τα ίδια τα παιδιά, το οποίο καταφέρνουν να μεταδίδουν σε αυτά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να αγχώνονται πλέον όχι από μόνοι τους, αλλά επειδή βλέπουν τους γονείς τους, να τους πιέζουν και να έχουν χάσει τον ύπνο και την ηρεμία τους λόγω των εξετάσεων. Επομένως, είναι χρήσιμο να μάθουν να διαχειρίζονται το άγχος τους και να μην φορτώνουν τα παιδιά με τις δικές τους ανασφάλειες σε μια δύσκολη περίοδο για αυτά.
Ο ρόλος των γονιών στη διαδικασία των εξετάσεων θα πρέπει να είναι πιο υποστηρικτικός. Απαιτεί να κουβεντιάζουν με τα παιδιά τους για όλα τα θέματα, να ακούνε τα προβλήματά τους, από τα πιο ασήμαντα μέχρι τα πιο σοβαρά και να προτείνουν λύσεις. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να μην επιμένουν στα ίδια ζητήματα, ή να απαιτούν ότι η δική τους άποψη πρέπει να γίνει δεκτή από τα παιδιά τους, γιατί ως πιο μεγάλοι σε ηλικία ξέρουν καλύτερα.
Αναμφισβήτητα, οι εξετάσεις είναι πράγματι μία καθοριστική φάση στη ζωή των παιδιών. Δε χρειάζεται όμως ο μαθητής να αγχώνεται ή να πέφτει ψυχολογικά, φοβούμενος μία πιθανή αποτυχία. Στις μέρες μας, υπάρχουν πάρα πολλές εναλλακτικές λύσεις για τις μεταλυκειακές σπουδές, τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου. Δεν είναι η επιτυχία στις εξετάσεις ο μόνος δρόμος για την επαγγελματική αποκατάσταση και  ευτυχία.

Γονείς δίπλα στα παιδιά όχι ένα βήμα μπροστά από αυτά
Ερ: Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους; 
Απ: Οι γονείς είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουν ότι δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να μεταδίδουν τις δίκες τους προσδοκίες και επιθυμίες στα παιδία. Καλό θα ήταν η παρουσία τους να είναι διακριτική χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν θα βρίσκονται συνεχώς δίπλα τους για να τα ενθαρρύνουν και να τα στηρίζουν. Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν, ότι δε χρειάζεται να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τα παιδιά τους σε ότι κάνουν, για να προλάβουν ή να τα προστατεύσουν από μια πιθανή αποτυχία αλλά να είναι δίπλα τους. Ώστε ακόμη και αν βιώσουν κάποια αποτυχία, να γίνει πιο εύκολα αποδεχτή. Δείξτε εμπιστοσύνη στα παιδιά και αυτά θα σας δικαιώσουν.

Πως μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς
Φροντίζοντας τον οργανισμό των εφήβων μέσα από μια καλή διατροφή, ξεκούραση αλλά και καλό ύπνο.
Δημιουργώντας ένα καθαρό, φωτεινό, ήσυχο και ευχάριστο περιβάλλον στο σπίτι, στο οποίο ο έφηβος θα μπορεί να συγκεντρωθεί καλύτερα.
Βοηθώντας τους εφήβους να οργανώσουν το χρόνο και το διάβασμά τους, αφού η καλή οργάνωση μειώνει την αίσθηση ανασφάλειας και κατά συνέπεια το άγχος που αυτή προκαλεί.
Αναγνωρίζοντας την ανάγκη των εφήβων για εξόδους και άλλες δραστηριότητες. Οι έξοδοι με φίλους βοηθούν τους εφήβους να χαλαρώσουν, να ξεχαστούν, να μοιραστούν τις δυσκολίες τους.
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους να προσανατολιστούν σε ένα πιο θετικό τρόπο σκέψη (π.χ. θα πας στην εξέταση και θα γράψεις ότι μπορείς και σίγουρα θα έχουμε κάποιο καλό αποτέλεσμα).
Κάνοντας σαφές στους εφήβους ότι η επιτυχία ή η αποτυχία στις εξετάσεις δεν καθορίζουν την αξία τους. Χρειάζεται να τους δείξουν ότι τους αποδέχονται για αυτό που είναι και ότι είναι εκεί για να τους στηρίξουν προκειμένου να κάνουν το καλύτερο για εκείνους.
Να εμπιστευτούν τους εφήβους, τις ικανότητές τους και την προσπάθεια που καταβάλλουν.
Βοηθητικές φράσεις:
 «Συνέχισε, τα πας πολύ καλά»
«Έχεις κάνει μεγάλη πρόοδο»
«Είσαι σπουδαίο παιδί»
«Φαντάζομαι πόσο πολύ προσπάθησες για να το καταφέρεις αυτό».
 «Πρέπει να δούλεψες πάρα πολύ σκληρά, για να πετύχεις αυτό το αποτέλεσμα».
«Ότι χρειαστείς, είμαι εδώ για σένα»

Τρόποι αντιμετώπισης

Ερ: Υπάρχει θεραπεία  ή κάποιοι τρόποι αντιμετώπισης του μαθητικού άγχους πριν από τις εξετάσεις;

Απ: Όπως έχουμε προαναφέρει, τα συμπτώματα του άγχους των εξετάσεων στα παιδιά στην πλειονότητά τους μοιάζουν, αλλά δεν είναι απόλυτα ίδια ποιοτικά και ποσοτικά. Το κάθε παιδί βιώνει το άγχος των εξετάσεων διαφορετικά, ανάλογα με το νόημα που θα δώσει στην εξεταστική διαδικασία. Έτσι και για το καθένα η αντιμετώπιση είναι μια μοναδική επιλογή και σύνθεση τεχνικών που για το ίδιο επιφέρουν θετικά αποτελέσματα.

Η προετοιμασία είναι ίσως ο κυριότερος, προληπτικός παράγοντας για το άγχος των εξετάσεων. Ο μαθητής οφείλει να σκεφτεί, γιατί συμμετέχει στις εξετάσεις, ποιος είναι ο στόχος του και κατά πόσο η απόδοσή του είναι ικανή να επηρεάσει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Εάν συμμετέχει στις εξετάσεις, γιατί έχει ως σκοπό να συλλέξει όσες πιο πολλές εμπειρίες και γνώσεις μπορεί αλλά ταυτόχρονα γνωρίζει και αποδέχεται την ύπαρξη μιας πιθανής αποτυχίας που δεν θα επηρεάσει την αυτοεκτίμηση του, τότε είμαστε σε πολύ καλό στάδιο για τον έλεγχο του άγχους του.

Κατά την εξεταστική φάση, θα χρειαστεί να αναλογιστεί, εάν το πρόγραμμα και ο τρόπος μελέτης που ακολουθεί (π.χ. «διαβάζω καλύτερα μόνος ή με παρέα;») και η μέχρι σήμερα οργάνωση του χρόνου του λειτουργούν ενισχυτικά στην ικανότητα να συγκεντρώνεται και να αφομοιώνει όσα μελετά. Η καλή οργάνωση του χρόνου αλλά και η πραγματοποίηση μικρών και συχνών διαλλειμάτων μπορούν να επιφέρουν μόνο θετικό αποτέλεσμα.

Τα σημαντικά βήματα που πρέπει να ακολουθήσει

Τέλος, είναι αρκετά βοηθητικό αν το παιδί σκεφτεί από πριν, πως θα μοιάζει η διαδικασία της εξέτασης και ποια είναι τα σημαντικά βήματα που πρέπει να ακολουθήσει. Για παράδειγμα:

Θα πρέπει έχει μαζί του ένα μπουκαλάκι νερό, αφού ο χρόνος διάρκειας της εξέτασης είναι μεγάλος.

Θα πρέπει να έχει μαζί του την απαραίτητη γραφική ύλη που χρειάζεται π.χ. στυλό, μολύβι και σβηστήρι.

Θα πρέπει να έχει μαζί του ένα ρολόι χειρός, για να μπορεί να ελέγχει της ενέργειες του.

Όταν λάβει τα θέματα, διαβάζει πρώτα προσεκτικά όλα τα ζητούμενα και μετά ξεκινά να απαντάει σε αυτά που γνωρίζει καλύτερα, με τη σειρά που του δίνονται.

Όταν δεν γνωρίζει κάποια άσκηση πηγαίνει στην επόμενη και επιστρέφει να την ξαναδεί στη συνέχεια.

Γράφει πρόχειρα με το μολύβι λέξεις κλειδιά που πρέπει να περιλαμβάνονται στην απάντηση του.

Μόλις ολοκληρώσει το γραπτό του, ελέγχει προσεκτικά όλες τις απαντήσεις του (π.χ. σύνταξη, ορθογραφία, έκφραση, πιθανές παραλείψεις-απαντήθηκαν όλα τα ζητούμενα.

Ο μαθητής πρέπει να προσέχει το γραφικό του χαρακτήρα (π.χ. ευανάγνωστα γράμματα).

Βοήθεια από ειδικό

Ερ: Σε ποιες περιπτώσεις ένας μαθητής θα πρέπει να αναζητήσει βοήθεια από κάποιο ειδικό;

Απ: Είναι γεγονός ότι η εφηβεία αποτελεί την Άτρωτη για το παιδί περίοδο της ζωής του. Κατά τη διάρκεια της σημειώνονται ραγδαίες μεταβολές σε νοητικό, συναισθηματικό και κοινωνικό τομέα της ζωής του νεαρού μαθητή. Παράλληλα, ο νέος προσπαθεί για πρώτη φορά στη ζωή του να διαμορφώσει την ταυτότητα του, που θα τον διαχωρίσει από τους γονείς του. Τα παιδιά τις περισσότερες φορές σε αυτές τις ηλικίες, δεν θα αναζητήσουν βοήθεια από κάποιο ειδικό, αφού αρνούνται να αποδεκτού την ύπαρξη κάποιας δυσκολίας. Έτσι όλο το βάρος της ευθύνης, πέφτει στους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στο να εντοπίζουν πότε το άγχος του παιδιού τους ή το δικό τους ξεφεύγει από τα φυσιολογικά επίπεδα και επηρεάζει αρνητικά, σημαντικές πτυχές της ζωή του. Για παράδειγμα: 

Όταν το άγχος που βιώνει είναι υπερβολικό τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια.

Όταν αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει το άγχος που νιώθει.

Όταν το άγχος παρουσιάζεται σε μη απειλητικές καταστάσεις και δε φαίνεται να έχει λογική αιτιολογία.

Όταν το άγχος εμποδίζει την κοινωνικοποίηση του  (π.χ. το παιδί αρνείται να ασχοληθεί με δραστηριότητες που πριν τον ευχαριστούσαν).

Όταν δυσχεραίνει τη μνήμη, την αντίληψη, τη συγκέντρωση και την προσοχή του (π.χ. το παιδί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και να κατανοήσει αυτό που διαβάζει και το διάβασμά του δεν είναι παραγωγικό).

Όταν τον απασχολεί σε μεγάλο μέρος της μέρας.

 Άγχος και διατροφή

Ερ: Πόσο σημαντική είναι  η σωστή διατροφή στην διαχείριση του άγχους την περίοδο  των εξετάσεων;  Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει;

Απ: Η αλήθεια είναι ότι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή ενός μαθητή μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο στη μάχη των εξετάσεων. Η διατροφή του μαθητή κατά την διάρκεια των εξετάσεων θα πρέπει να είναι περιορισμένη σε λιπαρά, ενώ πρέπει να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες. Έρευνες έχουν δείξει ότι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά μειώνει τις ικανότητες της μνήμης και της μάθησης. Αντίθετα, οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες είναι τα συστατικά εκείνα που βελτιώνουν τις δύο αυτές ικανότητες αλλά και δημιουργούν αίσθημα ηρεμίας και χαλάρωσης.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη είναι: το αυγό, τα ψάρια, τα θαλασσινά,

τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κόκκινο κρέας. Τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες που βοηθούν να μειωθεί το στρες είναι: τα ζυμαρικά, το ρύζι, το μαύρο ψωμί, τα δημητριακά, οι πατάτες, τα όσπρια, τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά.

Επίσης, θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε, ότι η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων συμβάλλει θετικά στο να βρίσκεται ο μαθητής σε εγρήγορση και να αυξάνεται η αποδοτικότητά του. Αντίθετα, τα μεγάλα γεύματα προκαλούν υπνηλία και μειώνουν τη συγκέντρωση και την ικανότητα σκέψης του παιδιού.

Τέλος, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει ο μαθητής να πηγαίνει στις εξετάσεις με άδειο στομάχι, γιατί υπάρχει η πιθανότητα να νιώσει αδιαθεσία κατά τη διάρκεια της εξέτασης και δεν θα μπορέσει να αποδώσει τα μέγιστα. Ένα ελαφρύ και υγιεινό πρωινό, είναι απαραίτητο, γιατί παρέχει στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται και επιπλέον εξασφαλίζει αυξημένη μνήμη και καλύτερη συγκέντρωση.

  Πρακτικές συμβουλές για υποψήφιους

Ερ: Τι θα συμβουλεύατε του υποψήφιους  των παγκυπρίων εξετάσεων ; Υπάρχουν πρακτικές συμβουλές για να τις εφαρμόσουν ώστε παράλληλα με την σωστή  προετοιμασία  να έχουν ένα καλό  αποτέλεσμα;

Απ: Αυτό που πρωτίστως θα συμβούλευα τα παιδιά είναι να κοιμούνται καλά. Δεν πρέπει να στερούνται τον ύπνο, έστω και αν υποχρεώσεις που καλούνται καθημερινά να φέρουν εις πέρας αυτή την περίοδο είναι πολλές. Το πόσο χρειάζεται κάθε παιδί να κοιμηθεί, εξαρτάται από το πόσο έχει συνηθίσει να κοιμάται. Σε γενικές γραμμές καλό είναι τα παιδιά  να κοιμούνται τουλάχιστον 8 ώρες την ημέρα.

Όσον αφορά τον τρόπο μελέτης είναι σημαντικό να ακολουθούν ένα πρόγραμμα, που να είναι μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους. Δηλαδή, το πρόγραμμά τους να μην είναι υπερβολικά αυστηρό, κάτι που σημαίνει ότι δε θα μπορούν να το τηρήσουν και για αυτό ακριβώς θα αγχωθούν. Από την άλλη όμως να μην είναι και εντελώς χαλαρό, που θα τους αφήσει να χαλαρώσουν παραπάνω από όσο χρειάζεται, με κίνδυνο να μην πετύχουν τελικά το στόχο τους.

Μία έξυπνη πρακτική είναι να κάνουν τακτικά διαλείμματα από το διάβασμα, γιατί είναι χρήσιμα στην προσπάθεια που καταβάλλουν, αφού τους ξεκουράζουν σωματικά και πνευματικά. Βοηθάει επίσης την απόδοσή τους το να έχουν ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων, πέρα από το διάβασμα. Να βγουν μία βόλτα σε ένα ωραίο μέρος μόνοι ή με μία καλή παρέα, να δουν τηλεόραση, να πάνε για καφέ και να ασχοληθούν με κάποιο χόμπι που τους αρέσει.

Δεν είναι Μαραθώνιος αγώνας γνώσης οι Παγκύπριες εξετάσεις!!

Κλείνοντας, αυτό που θέλω να τονιστεί περισσότερο μέσα από το σημερινή μας συνέντευξη είναι ότι οι γονείς και οι μαθητές θα πρέπει να σταματήσουν να βλέπουν τις Παγκύπριες εξετάσεις ως ένα Μαραθώνιος αγώνας γνώσης, αλλά να συνηδειτοποιήσουν ότι πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία, κατά την οποία το άτομο δοκιμάζεται τόσο γνωστικά όσο και συναισθηματικά. Θα πρέπει να γίνει από όλους κατανοητό ότι για να αποδώσει το άτομο στις Παγκύπριες εξετάσεις, δεν πρέπει να είναι μόνο καλός γνώστης της διδακτέας ύλης αλλά και πολύ καλός γνώστης και χειριστής των ψυχικών του αντοχών και δυνατοτήτων. Τέλος, ο κάθε μαθητής θα πρέπει να δώσει τον καλύτερο του εαυτό στις Παγκύπριες εξετάσεις και από εκεί και πέρα υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές που μπορεί να σκεφτεί, σε περίπτωση που τα αποτελέσματα δε θα είναι αυτά που ο ίδιος επιθυμεί. Το σίγουρο είναι ότι τόσο οι μαθητές όσο και οι γονείς δεν θα πρέπει να θεωρούν μια πιθανή αποτυχία το τέλος του κόσμου αλλά η αρχή ενός νέου ταξιδιού, που έχει να τους προσφέρει πολλά.

Ιωάννα Περικλέους

Εγγεγραμμένη Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος (Αρ. Μητρώου398)

 Μέλος του Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου

Λεωφ.  Ελλάδος 9

Στέλμιο Μέγαρο, γραφ. 302

8020 Πάφος

Τηλ. 99 94 52 66

E-mail:  perikleous.psy@gmail.com

   Πηγή: http://www.paideia-news.com